Το Χαλκιά είναι ορεινός οικισμός του νομού Μεσσηνίας χτισμένος σε υψόμετρο 660 μέτρων, βρίσκεται στις νότιες πλαγιές του Τετραζίου όρους σε απόσταση 60 χιλιομέτρων ΒΔ της Καλαμάτας και 12,3 χιλιομέτρων από το Δώριο, στην πρώην επαρχία Τριφυλίας και συγκεκριμένα ανάμεσα στα χωριά Χρυσοχώρι και Κούβελα. Είναι ένα από τα Σουλιμοχώρια-Αρβανιτοχώρια της Τριφυλίας.
Τα σπίτια του είναι σκορπισμένα στην ομαλή πλαγιά του Κουβελαίικου Αι-Λιά που πανωθέ του ορθώνει την ιστορική κορυφή του σε υψόμετρο 1100 μέτρα.
Οι κήποι καλύπτουν το κενό μεταξύ των σπιτιών και διάφορα δέντρα σε σχήματα και σε ύψος καλύπτουν απλώνουν το πρασινωπό φύλλωμά τους και ποικίλουν τη γοητευτική όψη του χωριού.
Οι κήποι καλύπτουν το κενό μεταξύ των σπιτιών και διάφορα δέντρα σε σχήματα και σε ύψος καλύπτουν απλώνουν το πρασινωπό φύλλωμά τους και ποικίλουν τη γοητευτική όψη του χωριού.
Το Χαλκιά πήρε το όνομά του από μερικούς χαλκιάδες (σιδηρουργούς) που είχαν εγκατασταθεί κάτω και νότια από τον σημερινό οικισμό, κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου.
Έφτιαχναν γεωργικά εργαλεία και άλλα σκεύη (χαλκώματα) και με την εγκατάστασή τους απέκτησαν περιουσία στο χωριό. Κάποια στιγμή υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τον Χαλκιά αφήνοντας πίσω τους, στο χωριό, το όνομά τους.
Με την ονομασία Χαλκιά το χωριό το πρωτοβλέπουμε στα 1876 σαν συνοικισμό του τότε Δήμου Ηλεκτρίδος (μετέπειτα Ηλέκτρας το 1882) με πρωτεύουσα το Ψάρι και λίγα χρόνια αργότερα (1892) με την κατάργηση του Δήμου να υπάγεται στον Δήμο Δωρίου.
Το 1912 (31-8-1912 Φ.Ε.Κ. 262) γίνεται κοινότητα ως το έτος 1998. Από 1-1-1999 αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου Δωρίου (ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ), ως το έτος 2010. Από 1-1-2011 αποτελεί κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Δωρίου του νεοσύστατου Δήμου Οιχαλίας (ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ).
Το 1912 (31-8-1912 Φ.Ε.Κ. 262) γίνεται κοινότητα ως το έτος 1998. Από 1-1-1999 αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου Δωρίου (ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ), ως το έτος 2010. Από 1-1-2011 αποτελεί κοινότητα της Δημοτικής Ενότητας Δωρίου του νεοσύστατου Δήμου Οιχαλίας (ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ).
Κατά τις απογραφές η εξέλιξη του πληθυσμού του χωριού εμφανίζεται ως εξής:
Έτος 1879 κάτ. 276, 1889 κάτ. 237, 1896 κάτ. 276, 1907 κάτ. 244, 1920 κάτ. 279, 1928 κάτ. 273, 1940 κάτ. 231, 1951 κάτ. 262, 1961 κάτ. 138, 1971 κάτ. 80, 1981 κάτ. 82, 2001 κάτ. 108, 2011 κάτ. 98.
Κάπου μετά την απελευθέρωση - ίσως γύρω στο 1843 - όταν οι κάτοικοι του Λιόπεσι κατηφόρισαν για το Σίνε-Πρίμπε, εκεί που είναι το σημερινό Κούβελα, κάποιοι άλλοι - με επικεφαλή την οικογένεια Μπαμπαρούτση - κινήθηκαν στη νοτιοδυτική πλευρά του βουνού που είχαν τα χειμαδιά και τις περιουσίες τους.
Αργότερα χτίστηκε το χωριό στη σημερινή του θέση και το πρώτο σπίτι κατά την παράδοση ήταν από τον Λιάκο-Θανάση Μπαμπαρούτση.
Αργότερα χτίστηκε το χωριό στη σημερινή του θέση και το πρώτο σπίτι κατά την παράδοση ήταν από τον Λιάκο-Θανάση Μπαμπαρούτση.
Όλα τα σπίτια του χωριού είναι πετρόχτιστα, παλαιά και αναπαλαιωμένα.
Η παραδοσιακή κατοικία είναι χτισμένη αποκλειστικά από πέτρα, που βρίσκεται άφθονη στην περιοχή του χωριού. Η πέτρα είναι λαξεμένη με μεγάλη επιμέλεια, για την κατασκευή των ακρογωνιαίων λίθων καθώς και για τα πλαίσια στα παράθυρα και τις πόρτες.
Για τα Σουλιμοχώρια, η παραδοσιακή κατοικία αποτελεί το ανωκάτωγο σπίτι με αυστηρά ορθογωνική κάτοψη, χαμηλωμένο κατώι, υπερυψωμένο όροφο, το ανώγι, τρίκλινη στέγη και το μεγαλύτερό του άξονα προσανατολισμένο αυστηρά Ανατολή-Δύση.
Το κέντρο του χωριού το στολίζει καλλιμάρμαρο ηρώο που στη βάση του υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα με την «ντρίλια» του Γιαννάκη Μέλιου, του κλεφτοκαπετάνιου από το Λιόπεσι, ο οποίος δολοφονήθηκε σ’ένα καφενείο στην Πύλο το 1821, από τον παπα-Αναστάση Δημητρόπουλο από το Χαλαζόνι Τριφυλίας.
Στη θέση του Άι-Λιά ο αείμνηστος λάτρης της ιστορικής έρευνας για την περιοχή της Τριφυλίας και εργάτης του πνεύματος Παναγιώτης Λαμπρόπουλος, συμβολαιογράφος στο επάγγελμα, στο βιβλίο του «Επιστροφή στις ρίζες» τοποθετεί - με δικά του στοιχεία - το κάστρο της Είρας των αρχαίων Μεσσηνίων και στη θέση της Παναγίας στο Καμάρι τον ναό της Μελαίνιας Δήμητρας.
Η εφορία αρχαιοτήτων της Ολυμπίας σε ανασκαφές κατά την περίοδο 1995-1996, ερεύνησε τρεις μικρών διαστάσεων θολωτούς τάφους (διάμετρος θόλου 4-4,1 μ), οι οποίοι απέδωσαν αρκετά ευρήματα της υστεροελλαδικής εποχής. Οι ανασκαφές δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, η δε εγκατάλειψη του αρχαιολογικού αυτού χώρου γεννά κινδύνους.
Το κάστρο της Είρας είναι φρούριο όπου αμύνθηκε ο Αριστομένης κατά των Σπαρτιατών επί έντεκα (11) χρόνια. Η ακριβή τοποθεσία που βρισκόταν δεν έχει εξακριβωθεί μέχρι σήμερα.
Οι κάτοικοι του χωριού, με περισσή ευλάβεια, διατηρούν τα πατρογονικά όμορφα ήθη και έθιμα και τις παραδόσεις.
Γνώρισμα παλιό του χωριού είναι η φιλοξενία, η λεβεντιά και η χάρη, το τραγούδι και ο χορός, τα οποία διατηρούνται αναλλοίωτα από τους σημερινούς κατοίκους.
Ευγενικοί και διακριτικοί, ξεχωρίζουν για την προσήλωση και αγάπη στον τόπο που γεννήθηκαν όπου κι αν βρεθούν.
Ποτέ τους δεν ξεχνούν το χωριό τους, τη γενέτειρά τους. Περίσσια αγάπη και νοσταλγία τρέφουν για τούτο, για το ταπεινό χωριάτικο σπιτικό τους, και το ζωντανό πορτρέτο των γονιών τους.
Οι κάτοικοι του Χαλκιά είχαν μεγάλες κοινωνικές σχέσεις με τους κατοίκους του Σουλιμά. Ιδιαίτερα με τις συναντήσεις τους στα κτήματά των που γειτνίαζαν στη θέση Δριμύ και στην από κοινού εορτή της Παναγίας στο Καμάρι.
Κάθε χρόνο την 1η Σεπτεμβρίου εξακολουθεί και σήμερα να γίνεται Λειτουργία με τη συμμετοχή των ιερέων των χωριών και μετά μεγάλο γλέντι, με συνδιοργάνωση των Συλλόγων Άνω Δωριτών και Χαλκαίων που αρχίζει στο Καμάρι και τελειώνει στο Χαλκιά.
Σημ: Οι πληροφορίες είναι από το Λεωνίδα Γ. Θεοχάρη, το βιβλίο «Επιστροφή στις ρίζες μας» του Παν/τη Λαμπρόπουλου και το βιβλίο «Κούβελα - Ιστορικά» του Σωτηρίου Παπαδόπουλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου